‘Dizdeki boşalma hissi çapraz bağ yaralanması habercisi olabilir’

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümünden Op. Dr. Merdan Artuç, toplumda sık görülen çapraz bağ yaralanmalarına ilişkin manâlı uyarılarda bulundu. Op. Dr. Artuç, çapraz tahvil yaralanmalarının sıklıkla futbol ve basketbol gibi yüksek tempolu sporlarda gelişebildiğini belirterek, “Diz ekleminin direnci 4 adet senet göre sağlanmakta olup, bunlar ön çapraz senet, arkadaki çapraz bağ, iç emrindeki bağ ve dış alt bağlardan oluşur. Bu bağlar uyluk kemiği ile but kemiğini birbirine bağlar ve dizin ön-arka ve yanlara stabilitesini sağlar. Ön çapraz senet yaralanması bu bağlar içerisinde en sık görülen yaralanmadır. Sıklıkla futbol ve basketbol gibi yüksek tempolu spor yaralanmalarında meydana gelir. Yaralanma mekanizması ise non-kontakt pivot yaralanması dediğimiz diz hafif bükülü ve içe zorlanırken, ayak kemiğinin öne kayması ile meydana gelir. Hastalar genellikle dizinin döndüğünü tasvir eder” diye konuştu.

“Dizde derin sancı ve çabuk şişmeye dikkat”

Türkiye’de daha fazla halı saha yaralanması olarak bilindiğine dikkat çeken Op. Dr. Artuç, sözlerine şöyle devam etti: “Ön çapraz bağ yaralanması nüfus istatistiklerine göre verilere tarafından anatomik yapısına ast olarak bayan sporcularda erkeklere kadar 4,5 kat daha sık görüldüğü belirtilse de ülkemizde erkeklerde halı saha yaralanması olarak fazla sık karşımıza çıkmaktadır. Yaralanma esnasında hastalar dizinde dönme olduğu ve kopma sesi duyduğunu tanımlama eder, anında peşinde dizde derin sancı ve çabuk bir şişme meydana kazanç. Eğer beraberinde menüsküs kova sapı yırtığı dediğimiz durumda gerçekleşmişse, dizde kilitlenme ve hareket ettirememe durumu da olabilmektedir. genellikle izole ön çapraz tahvil rüptüründe istirahat, soğuk uygulama sonucu, travmadan 3 hafta sonrası hastalardaki ağrı ve hareket kısıtlılığı gibi şikayetler adamakıllı ortadan kalkabilir. Oysa ardından hastalarda dizde güvensizlik, merdiven ve yokuşlarda dizde boşalma şehvetli ortaya çıkar. Bu instabilite belirtileri olup, çare edilmezse zamanla menüsküs yırtığı ve kıkırdak hasarlarına sebep olmaktadır”.

“Cerrahinin başarı oranı yüzde 80 ila 90 arasında”

Op. Dr. Artuç, teşhis ve tedavi yöntemlerini ise şu şekilde değerlendirdi: “Hastanın hikayesi ve fiziki tetkik ile hastalığın tanısı konulabilir. Tanıyı kesinleştirmek ve eşlik eden lezyonları saptamak amaçlı MR istenir. Tam kat ön çapraz bono yırtılmalarında ameliyatsız bir iyileşme sağlanamaz. genellikle uygulanan tedavi yöntemi artroskopik ön çapraz senet rekonstrüksiyonudur. Çoğunlukla hastanın benzer dizinin öbür bölgesinden alınan otogreftin kapalı yöntem ile ön çapraz bono yerine yerleştirme işlemidir. Ön çapraz senet cerrahisi sonrası ülkemizde ve dünyada bildirilen başarılı sonuç oranları yüzde 80 ila 90 arasındadır. Anestezinin etkisi geçtikten daha sonra koltuk değnekleri ile ayağa kalkmak mümkündür. Aynı gün ya da ertesi gün diz hareketlerine başlanır ve dizinizi 90 dereceye dek bükebilmeniz hedeflenir.

Ameliyat ardından birkaç hafta her tarafında koltuk değneği kullanarak dizi fazla yüklenmelerden gözetmek gerekli olabilir. Hasta içten teknikle başarılı bir ameliyat geçirdikten sonra ön çapraz bağı durduk yere bitmiş kopmaz. Oysa yeni bir travma sonrası tıpatıp dinç bir dizin travmayla kopması gibi yeniden kopabilir. Bunu en aza indirmek için diz çevresi kaslarını güçlendirilmeli hatta bu konuda fizik tedaviden destek alınabilmelidir. Keza kilo almamaya itina gösterilmelidir. genelde düz koşu ameliyat sonrası 4’üncü ay, kontak sporlara katılım 9 aydan 1 yıla kadar ertelenmesi önerilir”.