‘Bağışıklık sistemi düşenler zona riskiyle karşı karşıya’

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Cildiye Bölümü’nden Doç. Dr. Filiz Topaloğlu Demir, millet arasında gece yanığı olarak da tanıdık zona hastalığı hakkında kayda değer uyarılarda bulundu. Doç. Dr. Topaloğlu Demir, varicella-zoster isimli virüsün neden olduğu zona’nın, kızarıklık üstünde içi su dolu ağrılı keseciklerle seyreden bir cilt hastalığı olduğunu belirterek, “Genel Olarak ileri yaşlarda, 50 yaş üzeri kişilerde ortaya çıkmakla birlikte daha önce suçiçeği geçirmiş olan her yaştan insanda görülebilir. Yaşlılar dışarıda maddesel ve emosyonel stres geçirenlerde, bağışıklık sistemini zayıflatan lösemi, lenfoma gibi hastalığı olanlarda, bağışıklık sistemini baskılayan hap kullananlarda daha sık görülür. Genellikte insan hayatı boyu bir kez ortaya çıkmasına karşın bağışıklık sisteminin baskılandığı nadir durumlarda iki ve daha artı kez ortaya çıkabilir” dedi.

“tek taraflı batıcı ağrıyla seyrediyor”
Herpes virüs ailesinin bir üyesi olan varicella-zoster virüsünün meydana getirdiği birincil hastalığın suçiçeği olduğunu açıklayan Doç. Dr. Topaloğlu Demir, şöyle devam etti: “İlk enfeksiyondan sonra bu virüs yıllarca beyinden meydana çıkan sinirlerde ve omurilik boyunca sinir köklerinde saklı kalır, inaktif olarak bekler. Bu virüs, vücut savunma sisteminin zayıflamasına yol açan değişik nedenlerle ortaya çıkarak yani aktifleşerek zona adı verilen hastalık tablosunu meydana getirir. Çoğunlukla sırt ve gövdede tek yanlı yanıcı, batıcı tarzda sızı ve ardından ortaya meydana çıkan kızarıklık biçiminde başlar. Ağrı sonrası günler içerisinde bu kırmızı yama şeklindeki kızarıklık üzerinde kümelenme gösteren içi akıcı batmış ufak kabarcıklar ortaya çıkar. Süreçte iltihaplı bir görünüm alabilen bu su kabarcıkları, 1-3 hafta içinde kuruyup, kabuklanarak dökülürler. Ağır olgularda, yaralar ikincil olarak bakteriler ile enfekte olduğunda iz kalabilir.”

“En sık yüz, saç derisi, boyun ve kalçada görülüyor”
Doç. Dr. Topaloğlu Demir, zona hastalığının suçiceğinden en manâlı farkının vücudun tamamına dağılmayıp bir yarısında sınırlı kalması olduğuna değinerek, “Yüz, saçlı deri, boyun, kalça gibi alanlar hastalığın çoğunlukla görüldüğü öteki alanlardır. Tanı çoğunlukla klinik görünüş ve semptomlara dayanılarak konulur. Çok arada bir de olsa rahatsızlık döküntü olmadan sadece sızı ile seyredebilir, bu durumda teşhis koymak epeyce zorlaşmaktadır. Tanıyı onaylamak için arada bir polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) adı bahşedilen bir yöntem ile virüse ait kalıtım materyallerinin varlığı araştırılır. Bu deneme zona hastalığı için en sağduyu testlerden biridir. Ayrıca virüse aleyhinde bağışıklık sistemi tarafından oluşturulan antikorların varlığı ve düzeyinin incelenmesini karşılayan biyokimyasal analizler yapılabilir ya da döküntülerin içerisinde bulunan sıvı varicella-zoster virüsü kültürüne ekilebilir” biçiminde konuştu.

“Bulaşıcı yok lakin virüsle karşılaşmayanlar risk aşağı”
Zona hastalığının bulaşıcı olmadığına dikkati çeken Doç. Dr. Filiz Topaloğlu Demir, çare hakkında şu değerlendirmeyi yaptı: “Tedavide kasıt ağrılı süreci azaltıp, iyileşmeyi hızlandırmak ve bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde virüsün vücudun öteki bölgelerine ve organlara dağılması engellemektir. Tedavinin etkinliğinin artması ve zona sonrası enfeksiyon yerinde hastalık iyileştikten daha sonra ortaya çıkabilen ‘postherpetik nevralji’ olarak bilinen ağrının azaltılması için tedavinin gecikmeden birincil 3-4 gün içerisinde başlanması önemlidir. Zona bulaşıcı bir rahatsızlık değildir ancak varicella zoster virüsünü ile hiç karşılaşmamış kişilerde (suçiçeği enfeksiyonunu geçirmemiş ve suçiçeği aşısı olmayan kişilerde) temas ile suçiçeği ortaya çıkabilir. Hastalar bu açıdan uyarılmalıdır.”